تولید نسوز و مواد دیرگداز از ظهور تولید سفال و فلز در پهنه ایران باستان شروع شده و به شکل امروزی آن در کشور با احداث کارخانه نسوز امین‌آباد در سال 1318 وارد مرحله جدیدی شد. این صنعت با رشد مصرف نسوز در صنعت سیمان و نیروگاه‌های برق به سرعت گسترش یافت و نقطه عطف افزایش تولید و تحول تکنولوژی در آن در سال 1352 با احداث کارخانه نسوز ذوب‌آهن با ظرفیت حدود 25 هزار تن همراه با تولید فولاد در کشور آغاز شد که این روند کماکان تا به امروز با ورود به عرصه تولید فلزات رنگین، صنعت شیشه، سرامیک، نفت، گاز و پتروشیمی ادامه دارد.

نسوزها یا مواد دیرگداز به کلیه موادی اطلاق می‌شود که در درجه حرارت بالا خواص فیزیکی و شیمیایی آن تغییر نمی‌کند و به‌خصوص در مقابل فشار، سایش و شوک حرارتی و خوردگی شیمیایی از خود مقاومت لازم را نشان می‌دهند. چنین موادی در طیف گسترده از صنایع کاربرد دارند و به‌عنوان کالای استراتژیک تلقی می‌شوند. تقسیم‌بندی نسوزها براساس کاربرد به شرح ذیل هستند:

1. محصولات شکل‌دار: که با استفاده از روش‌های ریخته‌گری، کوبیدن یا پرس در کارخانه‌های نسوز تهیه می‌شوند.

2. محصولات بی‌شکل: که در محل مصرف با روش‌های مناسبی از جمله کوبیدن به صورت لایه، حامل‌های مصرف را پوشش می‌دهد.

3. محصولات ویژه: به‌صورت شکل داده شده یا بی‌شکل مورد استفاده قرار می‌گیرند.

4. محصولات عایق و سبک: نیز به صورت شکل داده شده و بی‌شکل در صنعت نسوز مصرف می‌شوند.

مواد اولیه صنعت نسوز عبارتند از: منیزیت، بوکسیت، سیلیس، دولومیت، رس‌های دیرگداز، پیروفیلیت، سیلمانیت، کرومیت، گرافیت، زیرکون، ورمیکولیت و دیاتومیت و اولوین. مهمترین و اصلی‌ترین ذخایر معدنی مواد اولیه نسوز در کشور ذخایر دولومیت با ذخیره چند صد میلیون تن و رس‌های دیرگداز با ذخیره تقریبی 35 میلیون تن هستند. همچنین ذخایر قابل ملاحظه‌ای از منیزیت، سیلیس و کرومیت وجود دارد.

دیگر مواد معدنی همچون بوکسیت، گرافیت، زیرکون، ورمیکولیت و دیاتومیت نیز به مقدار جزیی در نقاطی از کشور شناسایی شده است.با توجه به تولید مناسب رس‌های نسوز، دولومیت و کرومیت و سیلیس نیازی به واردات این مواد از خارج کشور نیست. لیکن ذخایر منیزیت ایران تکافوی مصرف داخلی را نکرده و بیشتر نیاز کشور به این محصول از خارج کشور تامین می‌شود.به‌رغم اینکه چندین منبع بوکسیت در ایران شناسایی شده است، به علت بیشتر بودن تقاضا نسبت به عرضه این محصول عمدتاً از خارج کشور وارد می‌شود.

شرکت فرآورده های نسوز آذر در سال ۱۳۷۰ به صورت شرکت سهامی خاص تاسیس شده است.شرکت در تاریخ ۱۳۸۰/۰۹/۲۰ به شرکت سهامی عام تبدیل و در سال ۱۳۸۲ در زمره شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران قرار گرفت. در حال حاضر شرکت فراورده های نسوز آذر (سهامی عام) جزء واحدهای تجاری فرعی شرکت سرمایه گذاری توکا فولاد (سهامی عام) می باشد. نشانی مرکز اصلی شرکت و محل فعالیت اصلی آن در منطقه صنعتی باباشیخعلی و محوطه کارخانه ذوب آهن واقع است و آدرس دفتر مرکزی اصفهان خیابان نظر غربی کوچه توکلی پلاک ۴۵۰ میباشد.
دیاگرام شرکت های وابسته و سهامداران به شرح زیر است:

موضوع فعالیت شرکت طبق ماده ۳ اساسنامه تهیه و تولید انواع فرآورده های نسوز، انجام تحقیقات در زمینه مواد اولیه تکنولوژی تولید نسوز و سرامیک و کاربرد صنعت، همچنین نظارت و مشاوره فنی و اجرای عملیات نسوز کاری و صنایع وابسته، ارائه خدمات آزمایشگاهی توسط واحد آزمایشگاهی مستقل و مستقر در شرکت دارای هویت قانونی ، ارائه خدمات بازرسی و کنترل کیفی فرآورده های نسوز و سرمایه گذاری در سایر شرکتها و ایجاد شرکتهای جدید است و شرکت های فرعی آن عمدتا در زمینه های تولید مواد اولیه، ساخت و تولید کلیه قطعات نسوز شکل دار ریختنی و پرسی، انجام تحقیقات در زمینه مواد اولیه تکنولوژی تولید همچنین نظارت و مشاوره فنی و اجرای عملیات نسوز کاری می باشد.

ترکیب سهامداران در صورت وضعیت مالی به شرح زیر است:

محصولات شرکت به دودسته محصولات نسوز شکل دار و محصولات نسوز بی شکل تقسیم می‌شوند، که شامل آجر دولومیتی، آجر منیزیتی و آجر های شاموتی می‌شوند.

• آجر دولومیتی:

آجر نسوز دولومیتی یکی از انواع مختلف آجر ها می باشد که در کوره های آجر پزی همانطور که از اسمش پیداست با حرارت بسیار بالا تولید می‌شود و تحمل گرمای زیادی را دارد، به همین دلیل به آن آجر نسوز می‌گوید. آجر نسوز صنعتی پهن یکی از کاربردی ترین مصالح در عرضه ساختمان سازی می باشد که در طراحی های داخلی اجرای نما و موارد دیگر کاربرد بسیار دارد.

خصوصیات شیمیایی آجر بسیار زیاد می باشد. آجرهای نسوز از کانی های معدنی متفاوتی تشکیل میشود که تحمل درجه حرارت متفاوت دارند، اما به طور کلی درجه حرارت بین ۱۳۰۰ تا ۱۷۰۰ درجه سانتیگراد را می توانند تحمل کنند.جر نسوز همانطور که از اسمش پیداست از خاک های نسوز تولید می‌شود، این خاک ها مانند خاک سرامیک می باشد، آجر نسوز از کانی هایی همچون سیلیس تشکیل شده‌اند که می‌توانند دمای بالغ بر ۱۳۰۰ درجه سانتیگراد را متحمل شوند و و همین امر موجب استحکام بالای آنها نسبت به دیگر آجرها می باشد.

• آجر منیزیتی:

یکی از انواع آجرهای نسوز، آجر منیزیتی یا منیزیایی است. این نوع آجر از خواص قلیایی برخوردار است. آجر منیزیتی را با استفاده از منیزیت و کلرید منیزیم تهیه و تولید می کنند. فرمول شیمیایی منیزیت 3MgCO و فرمول شیمیایی کلرید منیزیم 2MgCI می باشد. همچنین کلرید منزیم از آب دریاها، دریاچه های نمک و ذخایر نمکی بدست می آید. ضمنا کلرید منیزیم از فاضلاب های صنعتی قابل جمع آوری می باشد.

آجر منیزیتی از استحکام و مقاومت شیمیایی بسیار بالایی در برابرمواد قلیایی برخوردار است. این نوع آجر دارای ضریب انبساط حرارتی بالا است که این امر موجب شوک پذیری پایین آن و در نتیجه محدود شدن استفاده از آن می شود. همچنین آجر منیزیتی در دمای 40 تا 120 درجه سانتی گراد تحت تاثیر رطوبت هوا قرار می گیرد که این امر موجب هیدراتاسیون و در نتیجه منجر به بروز عیب هایی در آن می شود. ضمنا این مسئله انبار کردن، حمل و نقل و نصب این نوع آجر را دشوار می کند.

از آجرهای منیزیتی در صنایعی نظیر آهن و فولاد، به عنوان آستر حفاظتی در کوره های زیمنس و قوس الکتریکی استفاده می شود. همچنین از این نوع آجر به عنوان پوشش کوره های صنایع غیرفلزی نظیر کوره های تونلی، قائم و … استفاده می شود. آجر منیزیتی در کوره های ذوب شیشه و کوره های صنایع فلزی غیر آهنی مانند مس، سرب و … کاربرد دارند.

• آجر شاموتی:

شاموت کلمه ای آلمانی است و آن را به قسمتی از مواد اولیه نظیر خاک رس پلاستیک، کائولن، رس فلینت، بنتونیت و خاک نسوز که از قبل پخته شدند سپس با مواد خام مخلوز می شوند گفته می شود.
اجر شاموتی جزو مصالح ساختمانی امروزی است که آن را در انواع سایزها و رنگ های متفاوت تولید و روانه بازرا می کنند. از آجر شاموتی بیشتر برای ساختن نماهای درونی و بیرونی ساختمان نظیر داخل شوکینه ،صنعت ذوب آهن، نمای ساختمان، ریخته گری فولاد، کوره ذوب قلزات و … استفاده میشود. این نوع آجر در برابر اتش تا دمای خاصی را ی تواند تحمل و از خود مقاومت نشان دهد.
آجرهای شاموتی نوعی آجر نسوز هستند. این نوع آجر را از ترکیب کردن مواد اولیه ای همچون 50 تا 85 درصد اکسید سیلیسیوم، 10 تا 45 درصد اکسید آلومینیوم و استفاده از دیگر مواد اولیه نظیر اکسیدهای سدیم، منیزیوم، پتاسیم، کلسیم، تیتانیوم و آهن با درصد های پایین تولید کی کنند. آجرهای شاموتی را می توانند براساس شکل، رنگ، ابعاد، کاربر و خواص به دسته های مختلفی تقسیم بندی کنند در صورتی که این آجرها را براساس تولید و ساخت شامل پرس خشک، پرس نیمه خشک و پرس پلاستیک تقسیم بندی می کنند. آجر شاموتی حاوی حدود 5/3 کیلوگرم وزن و 1260 درجه قدرت تحمل دما دارد.

از آنجایی که آجر شاموتی نوعی آجر نسوز است بنابراین در مقابل دما از مقاومت بالایی برخوردار است. همچنین این نوع آجر را از کانی های معدنی و پوکه هایی که دارای مقاومت بسیاری هستند تولید می کنند. برای تولید آجرهای نسوز نظیر آجر نسوز شاموتی باید از مواد اولیه ای استفاده شود که در برابر عوامل محیطی و درجه حرارت های بالا بتوانند خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خود را حفظ کنند. از دیگر مزایای این نوع آجر می توان به تنوع رنگی بالا، سازگاری با محیط زیست، عایق بودن در برابر سرما و گرما، تنوع سایز و مقاومت بالای آنها اشاره کرد.

روند تاریخی و پیش بینی تولیدات شرکت عبارت است از:

مفروضات تحلیل جهت برآورد سود و زیان سال های آتی به شرح جدول زیر میباشد:

باتوجه به مفروضات عنوان شده، سود و زیان شرکت به شرح زیر برآورد می‌شود